75th Anniversary of National Sample Survey (NSS)

• આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલય (MoSPI) એ રાષ્ટ્રીય નમૂના સર્વે (NSS) ની 75મી વર્ષગાંઠના \'પરિણામ સમારોહ\' દરમિયાન રાષ્ટ્રીય ઔદ્યોગિક વર્ગીકરણ (NIC) 2025 બહાર પાડ્યું.

NIC 2025: 

• NIC એ આંકડાકીય સર્વેક્ષણો, વસ્તી ગણતરીઓ, આર્થિક સંશોધન અને નીતિ ઘડતરમાં ઉપયોગમાં લેવાતું એક મૂળભૂત સાધન છે.
• તે વ્યવસાયો અને પ્રવૃત્તિઓને માળખાગત શ્રેણીઓમાં જૂથબદ્ધ કરે છે જેથી સમગ્ર દેશમાં ડેટા એકત્રિત કરી શકાય, સરખામણી કરી શકાય અને તેનું વિશ્લેષણ કરી શકાય.
• ભારતની વર્ગીકરણ પ્રણાલી, જે 1962 માં રજૂ કરવામાં આવી હતી અને બાદમાં NIC 1970, 1987, 1990, 1998, 2004 અને 2008 તરીકે અપડેટ કરવામાં આવી હતી, તેને હવે દેશના વિકસતા આર્થિક માળખાને પ્રતિબિંબિત કરવા માટે વ્યાપકપણે સુધારવામાં આવી છે.
• NIC 2025 સંયુક્ત રાષ્ટ્ર આંકડા વિભાગ (UNSD) દ્વારા વિકસિત આંતરરાષ્ટ્રીય માનક ઔદ્યોગિક વર્ગીકરણ તમામ આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ (ISIC) સુધારણા 5 સાથે સુસંગત છે.

રાષ્ટ્રીય નમૂના સર્વેક્ષણ (NSS)

• NSSની સ્થાપના ૧૯૫૦માંરાષ્ટ્રીયઆવકસમિતિ (૧૯૪૯) નીભલામણપરકરવામાંઆવીહતી, જેની અધ્યક્ષતા પ્રોફેસર પી.સી. મહાલનોબિસ કરી રહ્યા હતા, જેણે દેશમાં સામાજિક-આર્થિક ડેટામાં મોટા અંતરને ઓળખ્યા હતા.
• NSSનું નેતૃત્વ એક ડિરેક્ટર જનરલ દ્વારા કરવામાં આવે છે, તે ઘરગથ્થુ સર્વેક્ષણો, ઉદ્યોગોનો વાર્ષિક સર્વેક્ષણ (ASI) અને ગ્રામીણ-શહેરી ભાવ સંગ્રહ સહિત સામાજિક-આર્થિક વિષયો પર ભારતભરમાં મોટા પાયે નમૂના સર્વેક્ષણો કરે છે.
• તે રાજ્ય એજન્સીઓના વિસ્તાર ગણતરી અને પાક અંદાજ સર્વેક્ષણોનું નિરીક્ષણ કરીને પાકના આંકડામાં સુધારો કરવાને સમર્થન આપે છે.

• NSS પાસે ચાર વિભાગો છે:
• સર્વે ડિઝાઇન અને સંશોધન વિભાગ (SDRD), કોલકાતા.
• ફિલ્ડ ઓપરેશન્સ વિભાગ (FOD), દિલ્હી/ફરીદાબાદ.
• ડેટા પ્રોસેસિંગ વિભાગ (DPD), કોલકાતા.
• સર્વે કોઓર્ડિનેશન વિભાગ (SCD), નવી દિલ્હી.