ગ્લોબલ ક્લાયમેટ રિસ્ક ઇન્ડેક્સ 2025માં ભારતના ક્રમમાં સુધાર

• જર્મનવોચ દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા તાજેતરના ગ્લોબલ ક્લાયમેટ રિસ્ક ઇન્ડેક્સ (CRI) માં ભારતે પોતાનું સ્થાન સુધાર્યું છે, જે ભારે હવામાન ઘટનાઓના સતત સંપર્કમાં રહેવા છતાં આબોહવા સ્થિતિસ્થાપકતામાં પ્રગતિ દર્શાવે છે. 
• દેશ હવે લાંબા ગાળાના સૂચકાંક (1995-2024) માં 9મા અને 2024ના વાર્ષિક સૂચકાંકમાં 15મા ક્રમે છે, જે ગયા વર્ષના અનુક્રમે 8મા અને 10મા ક્રમે હતો તેનાથી સુધારો દર્શાવે છે.

ભારતનું પ્રદર્શન અને મુખ્ય તારણો

• CRI 2025 ના અહેવાલ મુજબ, છેલ્લા ત્રણ દાયકામાં 430 ભારે હવામાન ઘટનાઓને કારણે ભારતે 80,000 થી વધુ મૃત્યુ અને લગભગ USD 170 બિલિયનનું આર્થિક નુકસાન નોંધાવ્યું છે. 
• આ તારણો બ્રાઝિલના બેલેમમાં યુએન ક્લાયમેટ સમિટ (COP30) દરમિયાન રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા. 
• નીચું રેન્ક જોખમમાં ઘટાડો દર્શાવે છે, જે આપત્તિ તૈયારી, પ્રારંભિક ચેતવણી પ્રણાલીઓ અને આબોહવા અનુકૂલન નીતિઓમાં ભારતની ક્રમિક પ્રગતિ પર ભાર મૂકે છે.

પરીક્ષાલક્ષી તથ્યો

• ભારત લાંબા ગાળાના CRI (૧૯૯૫-૨૦૨૪) માં૯માક્રમેઅને૨૦૨૪માં૧૫માક્રમેહતું.
• બ્રાઝિલના બેલેમમાં COP30 ખાતે જર્મનવોચ દ્વારા અહેવાલ બહાર પાડવામાં આવ્યો.
• ભારતે ૩૦વર્ષમાંભારેહવામાનનેકારણે૮૦,૦૦૦થીવધુલોકોનાજીવગુમાવ્યાઅને૧૭૦અબજડોલરનુંનુકસાનથયું.
• ડોમિનિકા, મ્યાનમાર અને હોન્ડુરાસ લાંબા ગાળાના સૌથી વધુ પ્રભાવિત દેશો હતા.