ચીને ભારતમાં Rare Earth Element નિકાસ પરના પ્રતિબંધો હટાવવાનો નિર્ણય લીધો

• ચીને ભારતમાં દુર્લભ પૃથ્વી ચુંબકની નિકાસ પરના પ્રતિબંધો હટાવવાનો નિર્ણય લીધો છે, જેનાથી ઓટોમોબાઈલ, નવીનીકરણીય ઉર્જા, ગ્રાહક ઇલેક્ટ્રોનિક્સ, સંરક્ષણ, એરોસ્પેસ અને આરોગ્યસંભાળ જેવા ક્ષેત્રોને નોંધપાત્ર પ્રોત્સાહન મળશે. 

Rare Earth Element (Rare Earth Magnet)

• વ્યાખ્યા: Rare Earth Elementએ વ્યાપારી રીતે ઉપલબ્ધ સૌથી મજબૂત પ્રકારના તત્વો છે, જે ઉચ્ચ ચુંબકીય શક્તિ અને ડિમેગ્નેટાઇઝેશન સામે પ્રતિકાર માટે જાણીતા છે. 
• રચના: મુખ્યત્વે દુર્લભ પૃથ્વી તત્વો જેવા નિયોડીમિયમ, પ્રાસોડીમિયમ અને ડિસ્પ્રોસિયમમાંથી બનાવવામાં આવે છે, ઘણીવાર નિયોડીમિયમ-આયર્ન-બોરોન (NdFeB) જેવા એલોયમાં. 
• એપ્લિકેશનો: લઘુચિત્ર અને ઊર્જા-કાર્યક્ષમ ઉપકરણોમાં નિર્ણાયક જ્યાં વજન, જગ્યા અને થર્મલ પ્રતિકાર મુખ્ય હોય છે. ઇલેક્ટ્રિક મોટર્સ, સેન્સર્સ, સ્પીકર્સ અને અન્ય ઉચ્ચ-પ્રદર્શન ઘટકોમાં વપરાય છે. 
• પરંપરાગત ચુંબકોની તુલનામાં તેમના કોમ્પેક્ટ કદ, ઉચ્ચ અસરકારકતા અને થર્મલ પ્રતિકારને કારણે છેલ્લા 6-8 વર્ષોમાં અપનાવવામાં વધારો થયો છે. 
• વૈશ્વિક બજાર: ચીન દુર્લભ પૃથ્વી ધાતુઓના ખાણકામમાં ~70% અને Rare Earth Elementઉત્પાદનમાં લગભગ 90% હિસ્સો ધરાવે છે.

ભારતની આત્મનિર્ભરતા માટેની યોજનાઓ:

• ભારત વિયેતનામ, બ્રાઝિલ અને રશિયા જેવા બિન-ચીન સ્ત્રોતોમાંથી દુર્લભ પૃથ્વી ચુંબકોની ટૂંકા ગાળાની આયાતને સરળ બનાવી રહ્યું છે, જ્યારે પ્રોત્સાહનો અને જાહેર-ખાનગી ભાગીદારી દ્વારા સમર્થિત 3-5 વર્ષમાં સંપૂર્ણ સ્થાનિક ઉત્પાદન શૃંખલા બનાવવાનું લક્ષ્ય રાખે છે.