ચૂંટણી પંચે 474માન્યતા પ્રાપ્ત ન હોય તેવા રાજકીય પક્ષોને રદ કર્યા

• ભારતના ચૂંટણી પંચ (ECI) એ તાજેતરમાં છેલ્લા છ વર્ષમાં ચૂંટણી લડવામાં નિષ્ફળ રહેવા બદલ 474નોંધાયેલબિનમાન્યતા પ્રાપ્ત રાજકીય પક્ષો (RUPPs) ને સૂચિમાંથી બહાર કર્યા છે. 
• આ કાર્યવાહી રાજકીય પરિદૃશ્યને સુવ્યવસ્થિત કરવા અને ચૂંટણી પ્રણાલીનીઅખંડિતતાજાળવવાના મોટા પ્રયાસનો એક ભાગ છે. છેલ્લા બે મહિનામાં જ કુલ 808 RUPPs ને દૂર કરવામાં આવ્યા છે, જેનાથી આવા પક્ષોની સંખ્યા ઘટીને 2,046 થઈ ગઈ છે.

RUPPs અને નોંધણીની પૃષ્ઠભૂમિ

• ભારતમાં રાજકીય પક્ષો લોક પ્રતિનિધિત્વ અધિનિયમ, 1951 ની કલમ 29A હેઠળ ચૂંટણી પંચમાં નોંધણી કરાવે છે. 
• નોંધણી પક્ષોને ચૂંટણી પ્રતીકો અને કર લાભો જેવા વિશેષાધિકારો આપે છે. જો કે, આ લાભોજવાબદારીઓ સાથે આવે છે, જેમાં ચૂંટણીમાં નિયમિત ભાગીદારી અને નાણાકીય રિપોર્ટિંગઆવશ્યકતાઓનું પાલન શામેલ છે.

સૂચિમાંથી બહાર કરવાના કારણો

• RUPPs ને સૂચિમાંથી બહાર કરવાનું મુખ્ય કારણ સતત છ વર્ષ સુધી ચૂંટણીમાં ભાગ ન લેવાનું છે. 
• વધુમાં, કેટલાક પક્ષો ત્રણ નાણાકીય વર્ષ (૨૦૨૧-૨૨, ૨૦૨૨-૨૩, ૨૦૨૩-૨૪) માટેવાર્ષિકઓડિટેડહિસાબોસબમિટકરવામાંનિષ્ફળરહ્યાછેઅથવાચૂંટણીલડવાછતાંચૂંટણીખર્ચનાઅહેવાલોફાઇલકર્યાનથી.
• આભૂલોચૂંટણીપંચનીમાર્ગદર્શિકાનુંઉલ્લંઘનકરેછેઅનેપારદર્શિતાઅનેજવાબદારીનેનબળીપાડેછે.