વીર સાવરકર જયંતિ

સમાચારમાં કેમ?

• ૨૮મેનારોજ, પ્રધાનમંત્રીએ વિનાયક દામોદર સાવરકર (વીર સાવરકર) ને તેમની જન્મજયંતિ પર શ્રદ્ધાંજલિ આપી.

વિનાયક દામોદર સાવરકર કોણ હતા અને તેમનું મુખ્ય યોગદાન શું હતું?

શરૂઆતનું જીવન:

• ૨૮મે, ૧૮૮૩નારોજમહારાષ્ટ્રનાનાસિકમાંજન્મેલા, વી.ડી. સાવરકર (જેને સ્વતંત્રતાવીર સાવરકર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે) એક સ્વતંત્રતા સેનાની, રાજકારણી, વકીલ, લેખક અને સમાજ સુધારક હતા.

સંબંધિત સંસ્થાઓ અને કાર્ય:

• ૧૮૯૯માંમિત્રમેળાનીસ્થાપનાકરી, બાદમાં, ૧૯૦૪માંતેનુંનામબદલીનેઅભિનવભારતસોસાયટીરાખવામાંઆવ્યું.
• વિદેશમાં રહેતા ભારતીય વિદ્યાર્થીઓમાં ક્રાંતિકારી રાષ્ટ્રવાદને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ૧૯૦૬માંલંડનમાંફ્રીઇન્ડિયાસોસાયટીનીસ્થાપનાકરી. ક્રાંતિકારીપ્રવૃત્તિઓનુંકેન્દ્રલંડનમાંઇન્ડિયાહાઉસ (શ્યામજીકૃષ્ણવર્માદ્વારાસ્થાપિત) માંમુખ્યભૂમિકાભજવી.
• ગેરિલા યુદ્ધની હિમાયત કરી, કથિત રીતે હાથથી બનાવેલા બોમ્બ બનાવવામાં સામેલ હતા, અને મદન લાલ ઢીંગરાને કાનૂની સહાય પૂરી પાડી હતી. 
• \'હિન્દુત્વ: હુ ઈઝ અ હિન્દુ?\' (૧૯૨૩) નામનુંપ્રભાવશાળીપુસ્તકલખ્યુંઅને \'ધહિસ્ટ્રીઓફધફર્સ્ટવોરઓફઈન્ડિયનઈન્ડિપેન્ડન્સ\' પણલખ્યું. 
• સાવરકરે ક્યારેક તેમના કેટલાક લખાણો માટે \'મહરત્ત\' ઉપનામનો ઉપયોગ કર્યો. 

ટ્રાયલ અને સજા: 

• ૧૯૦૯માંમોર્લી-મિન્ટોસુધારા (ઈન્ડિયનકાઉન્સિલએક્ટ૧૯૦૯) સામેસશસ્ત્રબળવાનુંકાવતરુંઘડવાનાઆરોપસરતેમનીધરપકડકરવામાંઆવીહતી, બાદમાં તેમને પ્રત્યાર્પણ કરવામાં આવ્યા હતા અને આજીવન કેદની સજા ફટકારવામાં આવી હતી અને આંદામાન અને નિકોબાર ટાપુઓ (જેને કાલા પાણી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે) ની સેલ્યુલર જેલમાં દેશનિકાલ કરવામાં આવ્યા હતા. 
• બાદમાં તેમને ૧૯૩૭સુધીરત્નાગિરીમાંનજરકેદરાખવામાંઆવ્યાહતા.
• માર્સેલી દ્વારા પરિવહન દરમિયાન તેમણે ભાગી જવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો પરંતુ બ્રિટિશ અધિકારીઓ દ્વારા તેમને ફરીથી પકડી લેવામાં આવ્યા હતા.

રાજકીય કારકિર્દી અને વિચારધારા:

• મુક્તિ પછી, સાવરકરે હિન્દુ મહાસભાના પ્રમુખ તરીકે સેવા આપી (૧૯૩૭-૧૯૪૩) અનેભારતછોડોચળવળ (૧૯૪૨) નોવિરોધકર્યો.
• તેમણે ક્રિપ્સ મિશન અને વેવેલ યોજના પર ચર્ચામાં ભાગ લીધો, રાષ્ટ્રીય એકતાને પ્રોત્સાહન આપ્યું.
• તિલક, લજપત રાય અને બિપિન ચંદ્ર પાલના પ્રભાવથી, સાવરકરે ભારત પ્રત્યેની વફાદારીમાં મૂળ ધરાવતા, બધા માટે સમાન અધિકારો ધરાવતા એકીકૃત રાષ્ટ્રની કલ્પના કરી.
• નાગરિક સ્વતંત્રતા અને સામાજિક સુધારાના મજબૂત હિમાયતી, તેમણે જાતિવાદ સામે લડત આપી, આંતર-જાતિય લગ્નો, દલિત મંદિર પ્રવેશ (દા.ત., પતિત-પાવન મંદિર), સમુદ્ર પાર અને હિન્દુ ધર્મમાં પુનર્જીવનને પ્રોત્સાહન આપ્યું.

મૃત્યુ અને વારસો:

• ૧૯૬૪માં, ભારતની સ્વતંત્રતા પછી તેમનું મિશન પૂર્ણ થયું હોવાનું માનીને, સાવરકરે ૧ફેબ્રુઆરીએભૂખહડતાળશરૂકરીઅને૨૬ફેબ્રુઆરી૧૯૬૬નારોજતેમનુંઅવસાનથયું.
• તેમના યોગદાનને માન્યતા આપવા માટે, ૨૦૦૨માંઆંદામાનઅનેનિકોબારટાપુઓમાંપોર્ટબ્લેરએરપોર્ટનુંનામબદલીનેવીરસાવરકરઆંતરરાષ્ટ્રીયએરપોર્ટરાખવામાંઆવ્યું.