ચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવનો પ્રથમ વિગતવાર નકશોતૈયાર

પીઆરએલ અમદાવાદ, પંજાબ યુનિવર્સિટી ચંદીગઢ અને બેંગલુરુમાંઈસરોનીઇલેક્ટ્રો-ઓપ્ટિક્સસિસ્ટમ્સ માટેની પ્રયોગશાળાનાસંશોધકોએચંદ્રના દક્ષિણ ધ્રુવનો પ્રથમ વિગતવાર નકશો બનાવ્યો. તેમણે પ્રજ્ઞાનરોવરમાંથીડેટાનો ઉપયોગ કર્યો.

ચંદ્રયાન-3 મિશન

• ચંદ્રયાન-3ના વિક્રમ લેન્ડરે નવ દિવસના મિશન માટે પ્રજ્ઞાનરોવરનેતૈનાત કર્યું. 
• રોવરે ચંદ્ર રેગોલિથની રાસાયણિક રચનાનું વિશ્લેષણ કર્યું. 
• આ મિશન ઉચ્ચ-અક્ષાંશ ધ્રુવીય પ્રદેશમાં પ્રથમ ઉતરાણ તરીકે ચિહ્નિત થયું, જે ચંદ્રનાભૂસ્તરશાસ્ત્રીય ઇતિહાસ વિશે અનન્ય મહત્વપૂર્ણ માહિતી પ્રદાન કરે છે.

ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય નકશાની સિદ્ધિઓ

• નવા ભૂસ્તરશાસ્ત્રીય નકશામાં ઉચ્ચપ્રદેશો અને સપાટ મેદાનોનો લેન્ડસ્કેપ છતી થાય છે.
• આ પ્રદેશની ઉંમર આશરે 3.7 અબજ વર્ષ હોવાનો અંદાજ છે, જે પૃથ્વી પરના પ્રારંભિક સૂક્ષ્મજીવાણુ જીવન સાથે સુસંગત છે. 
• આ પૃથ્વી અને ચંદ્ર બંને માટે સમાંતર ઉત્ક્રાંતિ માર્ગો સૂચવે છે.

ચંદ્ર દૂષણ અંગે ચિંતાઓ

• જેમ જેમ ચંદ્રનું સંશોધન વધે છે, તેમ તેમ દૂષણ અંગે ચિંતાઓ ઊભી થાય છે. અગાઉના મિશનમાં ચંદ્રની સપાટી પર કાટમાળ છોડી દેવામાં આવ્યો છે, જે સંભવિત રીતે વૈજ્ઞાનિક સંશોધનને અસર કરે છે. 
• ચંદ્ર લેન્ડર્સમાંથી નીકળતો એક્ઝોસ્ટ ચંદ્ર બરફના ભંડારની અખંડિતતાને પણ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. આ દૂષણ ચંદ્રના પાણીના વિતરણ પરના ડેટાને વિકૃત કરી શકે છે.